SÖZLÜK
A
| |||||||
Abeşik (b.k.)
|
–
|
Meşəbəyi. (b.k.) Abeşik meşəni qoriyey. (An.)
| |||||
Abı (ə.k.)
|
–
|
mavi, göy. Göy rəyə bizdə abi deylər.(S.)
| |||||
Ağbaşdü (Bür.,0.,V.,T., D.)
|
–
|
aşbaz. Şə:rdə yeməgi ağbaşdü bişirey. (O.)
| |||||
Ağuşkə (An., Ham.)
Ağnağaz (An.)
|
–
-
|
şüşə.Ağuşkəni almaznən kəseylər. (An)
| |||||
Acitmə (b.k.)
|
–
|
xəmir mayası. Acitməsız xəmır olməz. (K.)
| |||||
Alaqus (O)
|
–
|
sözgəzdirən. Hər yerdə alaquş adam oley. (O.)
| |||||
Alahi (b.k.)
|
–
|
ayrı. Onun alahi iş əlinnən gəlmey. (Z.)
| |||||
Aldil (N., O.)
|
–
|
hiyləgər. Aldil olənun işi yamaıı ölər (C.)
| |||||
Alu (b.k.)
|
–
|
gavalı. Gavaluə bizdə alu deylər. (An.)
| |||||
Amada (b.k.)
|
–
|
hazır. Amada qalıb bi söz deməgə. (Ab.)
| |||||
Amanamənd (ə.k.)
|
–
|
hazır. Elə amanəmənd qalıb desun (G.)
| |||||
Anğarmaq (0.,N., K., An)
|
–
|
başa düşmək. Onun sözin anğarməg olmey. (K.)
| |||||
Anqərib (O., N.)
|
–
|
az qala. Ati anqərib sürə üsdımə qaşdım. (N.)
| |||||
Arba (b.k.)
|
–
|
bərabər. Tayi arba elə aşmasun. (Yol.)
| |||||
Arvatdanmaq (b.k.)
|
–
|
lovğalanmaq. Bi iş görən kimi arvatdaney. (A.)
| |||||
Atdanmaq (An., S., K.)
|
–
|
yola düşmək. Tez atdan amanati gətu. (S.)
| |||||
Ayazimək (ə.k.)
|
–
|
işıqlaıımaq. Day hava ayaziyib (An.)
| |||||
Aybə (O., An., S., Osn.,
|
–
|
çöl soğanı. Aybə meşədə biney (Osn.)
| |||||
K., Ham.)
| |||||||
Ayəm (O)
|
–
|
dövr, zaman. Hər şehun bi ayəmi var. (O.)
| |||||
Ayin - şayin (ə.k.)
|
–
|
arxaym. Ayin-şain ol, gələr. (Zey)
| |||||
B
| |||||||
Bab (b.k.)
|
–
|
Uyğun, tay. O, sənə babdıı. (Ham.)
| |||||
Babal (b.k.)
|
–
|
yazıq. Babdl helə deydi oləcəği. (Vər.)
| |||||
Balabuğud (O)
|
–
|
əlüstü yemək. İşi oləndə balabuğud eley (O.)
| |||||
Bahari (ə.k.)
|
–
|
çuxa. Qədimdə çuxiə bahari deydilər. (An.)
| |||||
Ban (b.k.)
|
–
|
çardaq. Bizdərdə oti banə yığeylər. (Sol.)
| |||||
Basarat (b.k.)
|
–
|
imkan, bacarıq. Allah basaratin bağle:b. (Ə.)
| |||||
Beytinə (O., D., Ən.)
|
–
|
adi hal. Beytinə işə başüy salma. (Ən.)
| |||||
Bələt (b.k.)
|
–
|
qapı, doqqaz. Bizdə doqqəzə bəlet deylər. (C.)
| |||||
Bərin olmaq
|
–
|
əhəmiyyət vermək (ə.k.)
| |||||
Bəkələmək (b.k.)
|
–
|
özünə tərəf çəkmək
| |||||
Bəlim (b.k.)
|
–
|
əzilmiş küləş
| |||||
Bıdarramaq (ə.k.)
|
–
|
1. sındırmaq; 2. yemək. İnəylər şivləri bıdarreib (Y.)
| |||||
Biləxaylıq (D., N., O.)
|
–
|
qarşıqlıq. Burdə biləxaylıq salmoun. (N.)
| |||||
Bırığ (O, K., Arv., Osn.)
|
–
|
axta. Bı uləğ bırığdu. (Arv.)
| |||||
Bircitmək (ə.k.)
|
–
|
döndərmək, əymək. Bırcidey işdəmey. (Gil.)
| |||||
Biri tutmaq (O.)
|
–
|
sancılanmaq. Biri tııtub durəmmey. (O.)
| |||||
Bısağa (b.k.)
|
–
|
qapının ağzı. Bısağada görüşməzdər. (An.)
| |||||
Biavan (b.k.)
|
–
|
yubanmaq. Day sənnən biavan oldi. (Q.)
| |||||
Bidinimə (D., O.)
|
–
|
aramsız, dalbadal. Bidinimə eley. (D.)
| |||||
Biney-bərgah (ə.k.)
|
–
|
əvvəl, əzəl. Biney-bərgahdan olər dosdu. (O.)
| |||||
Binələmək (b.k.)
|
–
|
yıırd salmaq. Əli şərdə binələdi. (Bil.)
| |||||
Binişt olmaq (b.k.)
|
yurd salmaq. İndi binşit olməğ çətindu. (Bür)
| ||||||
Binixta (Hon., O., Ə. Ü.)
|
–
|
dalbadal. Əmin sözə həmməşə binıxdə cavab verey. (Ə.)
| |||||
Birgiz (O.)
|
–
|
həmişəyaşıl kol. Birgiz meşədə oley. (O.)
| |||||
Birin (b.k.)
|
–
|
doğranmamış odun. Oduni birin eliəndə tez yaney. (H.)
| |||||
Boğma (O.)
|
–
|
sunbul dənəsi. Zəmi vaxdi sümbüli boğma eleylər. (O.)
| |||||
Boyinəti (b.k.)
|
–
|
asılılıq. Adamun işi dara düşəndə boinəti oley. (M.)
| |||||
Boraşım (b.k.)
|
–
|
şum. Biz hər il peşkari boraşım eliög. (Al.)
| |||||
Bölmə (O., Peş.)
|
–
|
kasa. Bizdə kasiə bölmə deylər (Peş.)
| |||||
Buruz eləmək (b.k.)
|
–
|
incimək, acıq etmək. O hər şehə burıız eley (A.)
| |||||
Buroz (b.k.)
|
–
|
yoğun ağac. Şalmani burozdan düzəldeylər (Ü.)
| |||||
Bülül (b.k.)
|
–
|
yabanı lərgə. Bizım peşgarda bülül çox oley. (S.)
| |||||
Bütdili (ə.k.)
|
–
|
yer quşu. Bütdüli torpəğ rəydə oley. (O.)
| |||||
C
| |||||||
Caymək (b.k.)
|
–
|
yolundan azmaq. Uşağa söz deysən cayey. (N.)
| |||||
Cəhəl (b.k.)
|
–
|
mubahisə. Bilmey, amba cəhəl eley. (Ham.)
| |||||
Cəc (O.)
|
–
|
əfəl, aciz. Yaxçi dili var, amba cəcdu. (O.)
| |||||
Cıqqan (b.k.)
|
–
|
az. Yeməgə cıqqan duz qateysən, yemey. (Ü.)
| |||||
Cınqır (K., Arv., N., Sol.)
|
–
|
qoz. Girdəkana bizdə cıııqır deylər. (Sol.)
| |||||
Cıvığ (ə.k.)
|
–
|
ağızdanboş. Qardaşi cıvığdu, söz saxlamey. (K.)
| |||||
Cızğırtmaq (b.k.)
|
–
|
fontan vurmaq
| |||||
Cicə (ə.k.)
|
–
|
nənə. Omm cicəsi çoxdən ölüb. (An.)
| |||||
Cirələşmək (b.k.)
|
–
|
dalaşmaq. Sözi deysən cirələneny (Bür.)
| |||||
Coma (b.k.)
|
–
|
topa. Tayi bi yerə comala bilinsun. (Al.)
| |||||
Cozdalanmay (Ar., Peş., K.)
|
–
|
qaynamaq. Qəfədanun altin elə cozdalansun. (Peş.)
| |||||
Cozdanmağ (b.k.)
|
–
|
tökülmək. Tayıın biri cozdanıb. (Ab.)
| |||||
Cuanazan (O., D.)
|
–
|
qadın. Zənənə cııanazan da deylər (O.)
| |||||
Cürüm (b.k.)
|
–
|
əzab, əziyyət. Əlinuıı cürümi sən usdədu. (H.)
| |||||
Cürünbül (b.k.)
|
–
|
islanmış. Yağış yağıb üsdi cürümbül olub. (An.)
| |||||
Ç
| |||||||
Çala (b.k.)
|
–
|
damazlıq, maya. Sütə çala ateylər, qatığ oley. (G.)
| |||||
Çalğu (ə.k.)
|
–
|
həyət süpürgəsi. Çalğıı həyəti yaxçi süpürey. (T.)
| |||||
Çatmağ (b.k.)
|
–
|
yükləmək. Yüki salxax çatanda aşey
| |||||
Çəmləməy (b.k.)
|
–
|
ələ almaq. Adamı elə çəmley heç bilmeysən (An.)
| |||||
Çəm (b.k.)
|
–
|
üsul, qayda. Hər şehuıı çəmi var. (Ən.)
| |||||
Çəndün (O.)
|
–
|
o qədər. Çəndım fikir vermey onə. (O.)
| |||||
Çəpərə (O., D., V.)
|
–
|
qabırğa (quşlarda). Seçmə düz çəpəriyə dəyib. (V)
| |||||
Çəpi (Alç., O., Av.)
|
–
|
çığ (pendir tutmaq üçün). Çəpidən sü axay. (Av.)
| |||||
Çəyləmək (b.k.)
|
–
|
qarışdırmaq. Palçığı çəyliyəndə qııətdu oley. (O.)
| |||||
Çibin (b.k.)
|
–
|
1. milçək; 2. bal arısı
| |||||
Çillitmək (ə.k.)
|
–
|
oğurlamaq. Şeh qoyməlu dögü çilliteylər (K.)
| |||||
Çidarramaq (ə.k.)
|
–
|
bağlamaq (heyvanı). Çidarra ati qaçmasun (A.)
| |||||
Çin (b.k.)
|
–
|
1. dəfə, 2. düz, 3 oraq. Bi çin sünbili çinnən biçeylər onnən vəğəniyey. (An.)
| |||||
Çığ (ə.k.)
|
–
|
qarğı, aşsüzən
| |||||
Çinə (b.k.)
|
–
|
toyuq dəni. Toğlərun çinəsi qütərib. (Zen.)
| |||||
Çipə (b.k.)
|
–
|
cəngəllik. Keçilər çipədə otdey. (Ən.)
| |||||
Çılğa (b.k.)
|
–
|
nazik odım. Bi az çılğə olsə yanar. (H.)
| |||||
Çınqu (b.k.)
|
–
|
qığılcım
| |||||
Çınıx (b.k.)
|
–
|
xəsis. Çınıx adam varru oley. (Ü.)
| |||||
Çeşni (b.k.)
|
–
|
naxış
| |||||
Çıxacağ (b.k.)
|
–
|
1. pilləkan; 2. ayaqqabı çıxarılan yer
| |||||
Çoçin gəlmək (ə.k.)
|
–
|
ağır gəlmək, qəribə görünmək. Sənun sözün onə çoçin gəley. (Güg.)
|
Dalamurd eləmək (ə.k.)
|
–
|
zay eləmək. Yemeysən dalamıırd eləmə. (O.)
| |||||||||||||||||
Dallamaq (b.k.)
|
–
|
budamaq. Şivi vaxlu dalla gögərsım. (An.)
| |||||||||||||||||
Danqaz (b.k.)
|
–
|
lovğa. Yamaıı danqaz adanıa oxşey. (M.)
| |||||||||||||||||
Darama (b.k.)
|
–
|
tarım. İpi darama elə kis olməsun. (T.)
| |||||||||||||||||
Darici (O., D., Alç.)
|
–
|
qeybətcil. O nəşkil darici adaıııdu. (Alç.)
| |||||||||||||||||
Darişmək (ə.k.)
|
–
|
rast gəlmək. Hadi yoldə mənə darişdi. (N.)
| |||||||||||||||||
Dar vaxti (O.)
|
–
|
axşam vaxtı. Töyüxlar lölə dar vaxdi yığışey (O.)
| |||||||||||||||||
Dastar (b.k.)
|
–
|
əl dəyirmanı. Noxııdi dastarnan çəxey (Al.)
| |||||||||||||||||
Dəməndə (b.k.)
Dəməndə qalmaq
|
–
|
çarəsiz. Dəməndədıı elə şehə (Av.)
-“ damən”-ətək sözündəndir.Əli ətəkdə qalmaq
| |||||||||||||||||
Dənəvə (b.k.)
|
–
|
hədik. Qişdə dənəvə datdu oley (Sir.)
| |||||||||||||||||
Dənzərmək (0.,D., Alç, Od.)
|
–
|
qızarıb-bozarmaq. Neşin dənzeysən (Od.)
| |||||||||||||||||
Dəngüş (b.k.)
|
–
|
yüngülxasiyyət. Səy adam dəngüşnən yolə gedey. (S.)
| |||||||||||||||||
Dərinkə (b.k.)
|
–
|
cam, qab. Dərinkə dərin qaba deylər. (Ö.)
| |||||||||||||||||
Dərrolama (ə.k.)
|
–
|
birbaşa. Mal xəsili dərrolama eleyib. (A.)
| |||||||||||||||||
Dəspəçə (O., D., Od.)
|
–
|
əlüstü. Dəspəcə eley gedey. (Od.)
| |||||||||||||||||
Dəfıt (O.)
|
–
|
cəld, tez. Dəfit elə getginən (O.)
| |||||||||||||||||
Dəhətdəmək (ə.k.)
|
–
|
nizamlamaq. Bini dəhətdə onnən qoy. (O.)
| |||||||||||||||||
Didvə (Od., Alç, O., M.)
|
–
|
ot başı. Quzi didvə yey. (Od.)
| |||||||||||||||||
Dilənkə (b.k.)
|
–
|
odunluq material. Meşədə dilənkəmiz var. (An.)
| |||||||||||||||||
Dindo (O)
|
–
|
külüng. Gedib dindo çaley. (O.)
| |||||||||||||||||
Dinşəmək (b.k.)
|
–
|
anlamaq, qulaq asmaq. Sözi deysən, dinşəmey (C.)
| |||||||||||||||||
Dışğaru (ə.k.)
|
–
|
çöl, bayır
| |||||||||||||||||
Dır (b.k.)
Dülüsgərlik eləmək (An.)
|
–
-
|
açıq. Qapuni dır elə hava dəlsun. (D.)
Səs-küy,taqqıltı salan adama deyilir.Dulusçuların aləti döyərkən yaratdığı səs.
| |||||||||||||||||
Dümüskül (b.k.)
|
–
|
omba. Gedib dümüsküli tııtub qəidib (Z.)
| |||||||||||||||||
Dümələnmək (ə.k.)
|
–
|
vaxtını boş yerə sərf etmək. Nə dümələneysən. (U.)
| |||||||||||||||||
Dürmələmək
|
–
|
sarımaq (ipi və s.). İpi dürmələ, ə:ğə doləşməsun. (Bür.)
| |||||||||||||||||
E
| |||||||||||||||||||
Ejgəhannığ (ə.k.)
|
–
|
asudəlik. Eygəharmığ oləndə gələrsən (P)
| |||||||||||||||||
Eriyəti (O., D., M., Q.)
|
–
|
başdansovdu. İşi eriyəti eləmə (Q.)
| |||||||||||||||||
Eyni açılmaq (b.k.)
|
–
|
könlu, kefi açlımaq
| |||||||||||||||||
Ə
| |||||||||||||||||||
Əbür (ə.k.)
|
–
|
allergiya. Üzi teyxə əbürdü. (Bil)
| |||||||||||||||||
Əçcə//əçcəməçə (b.k.)
|
–
|
çılpaq, lüt-üryan
| |||||||||||||||||
Əfsimək (b.k.)
|
–
|
təmizləmək. Dügini əfsiginən (Ar)
| |||||||||||||||||
Əhləd (b.k.)
|
–
|
qəbir ağacı. Əhləd qəbrəşdannığdə oley (Av.)
| |||||||||||||||||
Əlləmə (b.k.)
|
–
|
daş, kəsək. Gələndə əluə əlləmə götür (Boz)
| |||||||||||||||||
Əlcə-əlcə (b.k.)
|
–
|
parça-parça. Çörəgi əlcə-əlcə eləmə. (An.)
| |||||||||||||||||
Əlbəsöyün (O., Y., Ə.)
|
–
|
acgöz. Uşəğ elə əlbəsöyün oley. (Ə.)
| |||||||||||||||||
Əlqap (b.k.)
|
–
|
tez, əlüstü
| |||||||||||||||||
Ənbüz (b.k.)
|
–
|
buğda tayası. Biz büğdə tayəsin ənbüz diög. (K.)
| |||||||||||||||||
Ənc (b.k.)
|
–
|
çoxlu, bol
| |||||||||||||||||
Əndərmək (b.k.)
Əmçi (An.)
Əmləmək(ə.k.)
|
–
-
|
tökmək (suyu və s.)
həkim
yaranın sağalması
| |||||||||||||||||
Əmrəşmək (b.k.)
|
–
|
yeyib tökmək. İnəy taiyə əmrəşib.
| |||||||||||||||||
Əmraziyə çatdımıaq (b.k.)
|
–
|
böyütmək. Uşəğlərin əmraziyə
çatdırıb. (S.)
| |||||||||||||||||
Ənö (O.)
|
–
|
dalaq. Hər cürə əti yey, ənödən svay (O.)
| |||||||||||||||||
Ənc eləmək (b.k.)
|
–
|
tökmək, yaymaq, dağıtmaq
| |||||||||||||||||
Ənkirrəmək (b.k.)
|
–
|
çırpışdırıb aparmaq. Nə ənkirreysən. (Y.)
| |||||||||||||||||
Əritdəmək (b.k.)
|
–
|
təmizləmək. Hər il buləği əritdiyög (An.)
| |||||||||||||||||
Ərgün (O.)
|
–
|
ərinmiş. Olər yaği aleylər ərgün eliylər (O.)
| |||||||||||||||||
Əvdiləmək (ə.k.)
|
–
|
təmizləmək. Buğdəni tök yerə əvdilə (An.)
| |||||||||||||||||
Əvnə (b.k.)
|
–
|
yemək vaxtı. Özi deyib əvniyə gələcəy. (M.)
| |||||||||||||||||
Əybə (b.k.)
|
–
|
yabanı bitki
| |||||||||||||||||
Əyləmlü (b.k.)
|
–
|
maili. Suyi əyləmlu elə gıır gəlsım. (Z.)
| |||||||||||||||||
F
| |||||||||||||||||||
Fitilləmək (ə.k.)
|
–
|
getmək, aradan çıxmaq. Fitillə görən olmasun (Pes.)
| |||||||||||||||||
Fişduluğ (b.k.)
|
–
|
fit. Fişdulıığun ölııə nə zərəri var (Ü.)
| |||||||||||||||||
Fısitmək (Alç., O., Av.)
|
–
|
demək, söyləmək. Fisidey bilmeysən nə dey. (O.)
| |||||||||||||||||
G
| |||||||||||||||||||
Gafa (b.k.)
|
–
|
bəlkə. Gafa gedib xəbərun yoxdu (S.)
| |||||||||||||||||
Gahgir (ə.k.)
Gəd (An.)
Gəlcə (An.)
|
–
-
|
hərdən bir. Gahgir gedey baxey gəley. (Ö.)
anasını itirmiş heyvanın acgözlüyü.
palçıqdan sonra mal-qaranın yeriməsindən yaranan nahamar yol.
| |||||||||||||||||
Ger (O.)
|
–
|
bitki növü. Ger köl qırəğində bitey (O.)
| |||||||||||||||||
Germüc (b.k.)
|
–
|
külək. Germüci qəim küləyə diyöğ (An.)
| |||||||||||||||||
Gəyişmək (b.k.)
|
–
|
məsləhətləşmək. Hər iş oley gəyişey. (K.)
| |||||||||||||||||
Gəgir (b.k.)
|
–
|
çır-çırpı. Gəgirun istisi olmey. (Bür)
| |||||||||||||||||
Gəfı (b.k.)
|
–
|
kimi, təki. Buni sənım qəfı eley. (Sol.)
| |||||||||||||||||
Gəzdəmək (ə.k.)
|
–
|
nişan vıırmaq. Əğəci gəzdə apamıasumıər. (Hön)
| |||||||||||||||||
Gəzdik (D, Q., V, Od, O.)
|
–
|
bıçaq.Gəzdiyi kil eləmə. (V.)
| |||||||||||||||||
Giv (b.k.)
|
–
|
boyunduruq. Givi öküzə qoşeydilər. (An.)
| |||||||||||||||||
Gizgə (b.k.)
|
–
|
pırpızlanmış tük. Gizgöy bi yerə yığ. (Ham.)
| |||||||||||||||||
Gilani (O.)
|
–
|
ala-bula toyııq. Çil-çil töyüğa gilani deylər. (O.)
| |||||||||||||||||
Gillik (b.k.)
|
–
|
itburnu. Gillik dərələrdə çox oley. (Yol.)
| |||||||||||||||||
Gilfə (b.k.)
|
–
|
təndirin bacası. Gilfiyə köhnə qoyeylər (An.)
| |||||||||||||||||
Girdəkan (C, Osn., An., Y., Bür.)
|
–
|
qoz. Biz qözə girdəkan diyög. (Bür)
| |||||||||||||||||
Girəvə (b.k.)
|
–
|
fürsət. Əlinə yaman girəvə düşüb. (An.)
| |||||||||||||||||
Giri (ə.k.)
|
–
|
120 kq. Girini qocələr yaxçi biley. (Al)
| |||||||||||||||||
Girinc (b.k.)
|
–
|
avara. Girinc qalıb bilmey neyləsin. (Av.)
| |||||||||||||||||
Girrü (ə.k.)
|
–
|
güclü. Allatmay olmey yaman qirrüdü. (S.)
| |||||||||||||||||
Girrəmək (b.k.)
|
–
|
əlindən alnıaq, qopamıaq. Uşəği girneyib onnən əkilib. (P.)
| |||||||||||||||||
Gödəlpə (Y., O.)
|
–
|
qarmqulu. Çox yiyənə gödəlpə deylər (Y.)
| |||||||||||||||||
Gögöyün (Boz., Y., O., D.)
|
–
|
acgöz, tamahkar. Yaman gögöyün adamdıı. (O.)
| |||||||||||||||||
Güdül (ə.k.)
|
–
|
qısaboy. Onıın güdül boyi var. (Y.)
| |||||||||||||||||
Güzərrəmək (Y., O.)
|
–
|
təmin etmək. Gözi üstində oley güzərrey (Y.)
| |||||||||||||||||
Gürnəş vermək (b.k.)
|
–
|
üstünə tökülınək. Çibinnər kandııə gurnəş verey (An.)
| |||||||||||||||||
Gürçat (b.k.)
|
–
|
leysan. Çölə çıxmalıı dögü, gurçat tökey. (Şil)
| |||||||||||||||||
Güşatdığ (ə.k.)
|
–
|
açıqlıq, genişlik. Güşatdığ yerdə adamun irəgi qərəlmey (Av.)
| |||||||||||||||||
H
| |||||||||||||||||||
Hagidə (O.)
|
–
|
cəld, tez. Gördigi işi hagidə eley. (Qar.)
| |||||||||||||||||
Haykaza (b.k.)
|
–
|
həmçinin. O da haykaza ordeymiş. (Han.)
| |||||||||||||||||
Haravar (ə.k.)
|
–
|
tövlənin girişi. Biz haravari böüg eləmişüg (Al.)
| |||||||||||||||||
Harağaş (Y., O., Ə.)
|
–
|
tez yetişən. Bıı şivlər harağaşdu (O.)
| |||||||||||||||||
Hel getmək (ə.k.)
|
–
|
yorğun yatmaq. İşdəməydən hel gedib. (An.)
| |||||||||||||||||
Hevig (b.k.)
|
–
|
hayıf. Hevig sənun səsunnən. (S.)
| |||||||||||||||||
Hədərəçuğab (ə.k.)
|
–
|
sözqaytaran. O yaman hədərəcuğabdu. (O.)
| |||||||||||||||||
Hələ-hələ (ə.k.)
|
–
|
nə var-nə var. Hələ-hələ görüb dindirmeib (O.)
| |||||||||||||||||
Hələməl (O., Y., Ə.)
|
–
|
gec. Gedun hələməl olsə gəlmoun. (Ə.)
| |||||||||||||||||
Hər çikarə (ə.k.)
|
–
|
hər kimsə. Nə çıkarədu gecə gəlay yığıb aparay. (D.)
| |||||||||||||||||
Həcin (b.k.)
|
–
|
hənirti. Pıçun həcini heç gəlmey (A.)
| |||||||||||||||||
Həsdəmək (ə.k.)
|
–
|
dala çəkmək. Üzə saley həsdey (An.)
| |||||||||||||||||
Həs-hüs (ə.k.)
|
–
|
işarə. Həs-hüs eləmə görey (O.)
| |||||||||||||||||
Həşiva (b.k.)
|
–
|
vəhşi. Elə bil həşivadu, hır-mır bilmey (S.)
| |||||||||||||||||
Həşti-həzar (b.k-)
|
–
|
böyük yer. Həşti-faəzari var ağley (Ən.)
| |||||||||||||||||
Hızırığ (b.k.)
|
–
|
yamq iyi. Evdəıı hızırığ iysi gəley (Qar.)
| |||||||||||||||||
Hozi (b.k.)
|
–
|
kobud. Onun hər hərəkəti hozidu (K.)
| |||||||||||||||||
Höyül (b.k.)
|
–
|
hirs, acıq
| |||||||||||||||||
Hörük (b.k.)
|
–
|
ip
| |||||||||||||||||
Huyuxmaq (b.k.)
|
–
|
səksənmək, qorxmaq. İti görey hüyüxey (Hon.)
| |||||||||||||||||
Hüşənmək (b.k.)
|
–
|
qorxuya düşmək. Tək oləndə hüşəney (Ç.)
| |||||||||||||||||
Hüşdurumquli (b.k.)
|
–
|
ağılsız. Nazim hüşdurumqulidu. (Ş.)
| |||||||||||||||||
X
| |||||||||||||||||||
Xaç (b.k.)
|
–
|
kəkil, saç. Qız kimi xaçın ayırıb. (C.)
| |||||||||||||||||
Xalvar (b.k.)
|
–
|
ot yükü (on dərz). Biz xalvari ata çatiög (K.)
| |||||||||||||||||
Xaşəl (O., Ə., Y., Boz.)
|
–
|
zibil. Xaşəli biriyə atmouıı (Boz.)
| |||||||||||||||||
Xədim (O.)
|
–
|
axta. Olərum uləği xədimdu (O.)
| |||||||||||||||||
Xərəngə (O., Y.)
|
–
|
çılpaq, üryan. Xərəngədu üşiyey (Y.)
| |||||||||||||||||
Xərpə (b.k.)
|
–
|
şalban, reyka. Xərpə təniydu siney (M.)
| |||||||||||||||||
Xırrəşənək (b.k.)
|
–
|
qəzəblənmək. İtdər xırrəşıb ayırməy olmey (N.)
| |||||||||||||||||
Xir (b.k.)
|
–
|
l. bolt, 2. əsəb. İşqafun xıri düşüb (An.)
| |||||||||||||||||
Xımi (ə.k.)
|
–
|
hiyləgər. Yaman xımi adamdu (Y.)
| |||||||||||||||||
Xınzar (ə.k.)
|
–
|
var-dövlət. Yaxşı xmzari var (O.)
| |||||||||||||||||
Xıçə-xıçə (b.k.)
|
–
|
çilik-çilik. Şüşə düşdi xıçə-xıçə oldü (Gil.)
| |||||||||||||||||
Xıtilənmək (ə.k.)
|
–
|
yaltaqlanmaq İşi düşüb xıtiləney (K.)
| |||||||||||||||||
Xızan (b.k.)
|
–
|
l. ailə, 2-çox, sürü. Xızani çoxdu (Av.)
| |||||||||||||||||
Xondı (O.)
|
–
|
keçəl. Xondi ad çox biley (O.)
| |||||||||||||||||
Xoriş (b.k.)
|
–
|
kinayə. Gözi götürmey xoriş eley (Hon.)
| |||||||||||||||||
Xoy (e.k.)
|
–
|
xasiyyət. Onıın xoyi xoşuma getmey (N.)
| |||||||||||||||||
Xoylamaq (b.k.)
|
–
|
hirsəlmək, özündən çıxnıaq. Nə xoylənıbsən (Y.)
| |||||||||||||||||
Xoşdablıq (O., Alç., Od.)
|
–
|
zarafat. Görəndə adami xoşdablığ eley (Od.)
| |||||||||||||||||
İ
| |||||||||||||||||||
İgəşüg (b.k.)
|
–
|
mübahisəli. Bıı igəşüg şehi nəyə gətireysən (An.)
| |||||||||||||||||
İkibaşdan (ə.k.)
|
–
|
indi ki. İkibaşdan belədıı işüy etibarru tut (Z.)
| |||||||||||||||||
İlanaağuverən (ə.k.)
|
–
|
kərtənkələ. İlanaağuverən yayttə çox olay (M.)
| |||||||||||||||||
İncar (Al., O., Y., Alç, K.)
|
–
|
hərəkət, qüvvə. İşdəməydən incari olmey (K.)
| |||||||||||||||||
İrağ (b.k.)
|
–
|
l. qaya, 2. uzaq. Qoymə iqağa gedə (Vər.)
| |||||||||||||||||
İrayic (b.k.)
|
–
|
arxayın. Yetişeydi irayic işüy görərdun (T.)
| |||||||||||||||||
İfal (O., Al., Qaz., Şh.)
|
–
|
utancaq. O ifal qizə oxşay (O.)
| |||||||||||||||||
İşdəcəy (b.k.)
|
–
|
əhvalat. Çox işdəcəylər gəlib başıma ()
| |||||||||||||||||
K
| |||||||||||||||||||
Kan (b.k.)
|
–
|
yııva. Kandu ağajda ilan oley (An.)
| |||||||||||||||||
Kanbağı (b.k.)
|
–
|
örkən. Kanbağiynən ulağ çülleylər (S.)
| |||||||||||||||||
Karşavan (ə.k.)
|
–
|
şalbanaltı. Karşavani polun altinnən ateylər (O.)
| |||||||||||||||||
Ker (b.k.)
|
–
|
dağın döşü. Uşəğ kerdən yıxılıb (An.)
| |||||||||||||||||
Keş (ə.k.)
|
–
|
yumşaq. Peşkaran yeri keşdu (A.)
| |||||||||||||||||
Keyvənd (b.k.)
|
–
|
palanüstü əşya. Keyvənd palançundu (V.)
| |||||||||||||||||
Kələk
|
–
|
divar. Əvun kələyin qağoıı götüray (Y.)
| |||||||||||||||||
Kəm (O)
|
–
|
balaca xəlbir
| |||||||||||||||||
Kərəzdənmək (b.k.)
|
–
|
əl qaldırmaq. Kərəzdənmə, sözinən danış (An.)
| |||||||||||||||||
Kəsmət (b.k.)
|
–
|
başlıq pıılıı. Toydan qabağa kəsmət kəseylər (C.)
| |||||||||||||||||
Kil (b.k.)
|
–
|
küt. Kil balta odım kəsmey (Vər.)
| |||||||||||||||||
Kilətmə (ə.k.)
|
–
|
küt pıçaq. Bi kilətmə gətirib ağzi kil (An.)
| |||||||||||||||||
Kiləvord (ə.k.)
|
–
|
böyük pıçaq. Kiləvordnən mal kəseylər (A.)
| |||||||||||||||||
Kisib (ə.k.)
|
–
|
xəzinə, var-dövlət. Yaxşı kisib yığıb (O.)
| |||||||||||||||||
Kılığ (ə.k.)
|
–
|
sacayağı. Kılıği qazan altinə qoeylər (Y.)
| |||||||||||||||||
Kolat (b.k.)
|
–
|
qırılmış meşə. Kolat eleyiblər burəni (Bür.)
| |||||||||||||||||
Körsüt eləmək (b.k.)
|
–
|
sakitləşdirmək. Uşəği körsüt elə ağlamasun (A.)
| |||||||||||||||||
Köüz (b.k.)
|
–
|
ölçü vahidi (12 kq).Dörd Köüz bi mişox eley (S.)
| |||||||||||||||||
Köçə (ə.k.)
|
–
|
heyvan saxlamlan yer. Mallari köçiə salıblər. (Ham.)
| |||||||||||||||||
Küz (b.k.)
|
–
|
1. quzıı daxması, 2. hissə, parça. 1. Qızini küzə saleylər. 2. Boraninun dilimlərinə küz deylər bizdə (An.)
| |||||||||||||||||
Kürmə (ə.k.)
|
–
|
halqa, düyün. Kürmə elə açılmasun (Zen.)
| |||||||||||||||||
Külənçəg (O.)
|
–
|
yelləncək. Bi külənçəg qair çıxsım. (O.)
| |||||||||||||||||
Küci (b.k.)
|
–
|
hanada ip. Küci rıxdım olub (Bür.)
| |||||||||||||||||
Q
| |||||||||||||||||||
Qadağa (b.k.)
|
–
|
sifariş. Ona qadağa eləmüşüg (Ab.)
| |||||||||||||||||
Qazouc (b.k.)
|
–
|
ərsin. Xəmıri qazoucnən təmizdeylər (S.)
| |||||||||||||||||
Qaymə (b.k.)
|
–
|
dirək, sütun. Sözə baxmiəndə qaymiyə bağleydi qağam (An.)
| |||||||||||||||||
Qapışmək
Qareyçi/qəreyçi (b.k)
|
–
-
|
güləşmək. Ədə, nə qapışeysuz ordə (Osn.)
hay-küy salan.Qara-şər,ləkə.Qaraçı sözü ilə eyni kökdəndir.Bu nə qəreyçi adamdu.
| |||||||||||||||||
Qaramat
|
–
|
nəhslik. Qaramatdığüy töhmə (K.)
| |||||||||||||||||
Qələ güni (ə.k.)
|
–
|
çərşənbə axşamı. Qələ güni ikinci günə diyög (N.)
| |||||||||||||||||
Qərəbağır (ə.k.)
|
–
|
qaraciyər. Bıı inəgıın qərəbağırin yeməg olməz (Ə.)
| |||||||||||||||||
Qərəbalığ (ə.k.)
|
–
|
canavar sürüsü. Qərəbalığ kimi gurnəş verey (Au.)
| |||||||||||||||||
Qərəqayıt (b.k.)
|
–
|
ayağı uğursuz. Qərəqayıt oləsən. (Ham.)
| |||||||||||||||||
Qərəipi (ə.k.)
|
–
|
nişangah. Qərəipini ağaca tuteylər. (T.)
| |||||||||||||||||
Qərəl (ə.k.)
|
–
|
miqdar, ölçü. Sən də özüyçım bi qərəl elə (O.)
| |||||||||||||||||
Qərəçuxa (ə.k.)
|
–
|
bəxt. Namaz qılsə qərəçuxəsi açılər (Av.)
| |||||||||||||||||
Qərətoluğ (b.k.)
|
–
|
yetişmiş (meyvə). Bağdə qərətoluği çoxdu (G.)
| |||||||||||||||||
Qələmə (b.k.)
|
–
|
alçanın bir növü
| |||||||||||||||||
Qəflətun (ə.k.)
|
–
|
mağaza. Buni qətlətunnən almişuğ (Arv.)
| |||||||||||||||||
Qoyma (b.k.)
|
–
|
Tir
| |||||||||||||||||
Qırpin (b.k.)
|
–
|
taxılın sünbül hissəsi
| |||||||||||||||||
Qızboğan (An., Osn., Bür., S.)
|
–
|
l. kərtənkələ. Qızboğan istidə çox oley (An.)
| |||||||||||||||||
Qızılgöz (b.k.)
|
–
|
fıstıq. Meşədə qızılgöz doludu (S.)
| |||||||||||||||||
Qıpçağ (b.k.)
|
–
|
dar, qısa. Qıpçağ elə sallanmasun (Y.)
| |||||||||||||||||
Qunqa (b.k.)
|
–
|
şiş
| |||||||||||||||||
Qunn qalamaq (b.k.)
|
–
|
aşağı əymək, tutmaq
| |||||||||||||||||
Quziləmək (b.k.)
|
–
|
balalaraaq. Qoinun ikisi quzileyib (Ş.)
| |||||||||||||||||
L
| |||||||||||||||||||
Lapaçili (ə.k.)
|
–
|
iri naxışlı, bəzəkli. Xəlçə lapaçilidu (O.)
| |||||||||||||||||
Lapdan (b.k.)
|
–
|
qəflətən. Lapdan qapıni açdi (Ü.)
| |||||||||||||||||
Lata (b.k.)
|
–
|
hissə. Bi lata yeri var (P.)
| |||||||||||||||||
Ləc///ləj (b.k.)
Lələtotux(ə.k)
|
–
-
|
sulu yer. Burə ləc yerdu əcəb (Ö.)
Yazda ilk bitən yeməli bitki.”lala”-lalə,və “otux”-yemək sözlərindəndir.
| |||||||||||||||||
Ləlöün (b.k.)
|
–
|
qarınqulu. Yaman ləlöündu (Güg.)
| |||||||||||||||||
Ləm (AN., Osn., S., Ab., Zen.)
|
–
|
alçaq yer. İpi ləmun altinə qoyib (Au.)
| |||||||||||||||||
Ləs (b.k.)
|
–
|
zəif, cansız
| |||||||||||||||||
Lət götürmək (ə.k.)
|
–
|
kökəlmək. Oğlən gələni lət götürüb (S.)
| |||||||||||||||||
Lındır (b.k.)
|
–
|
kök. Lındırdu, yeriəmmey (Ham.)
| |||||||||||||||||
Lıxmə (b.k.)
|
–
|
ağır. Üsti teyxə lıxmə su (An.)
| |||||||||||||||||
Lodur (ə.k.)
|
–
|
tənbəl. Iştəmey. lodur olub (Ən.)
| |||||||||||||||||
Lotuğ
|
–
|
“otux”-yemək sözündəndir.Yeyilən yabanı bitki.
| |||||||||||||||||
Loplanmaq (b.k.)
|
–
|
tərifləmək. Yaman loplaneysən a (An.)
| |||||||||||||||||
Löhmə
|
–
|
palçıq, lil. Girib löhmiə çıxmey (Sol.)
| |||||||||||||||||
Löl (b.k.)
|
–
|
hin. Toyüx hələ löldədu (Y.)
| |||||||||||||||||
Lüləpər (b.k.)
|
–
|
kəpənək. Uşəğ lüləpər tutub (An.)
| |||||||||||||||||
M
| |||||||||||||||||||
Mafa (b.k.)
|
–
|
cənazə. Ölü öləndə yaxınnəri mafıyə girey (Çb.)
| |||||||||||||||||
Mafar (ə.k.)
|
–
|
imkan. Onun mafari yoxdıı gələ (T.)
| |||||||||||||||||
Mafivət (ə.k.)
|
–
|
dəyər. qıymət. Onun mafiyəti nədu? (Z.)
| |||||||||||||||||
Masxıır (ə.k.)
|
–
|
fincan. Onçun masxurdə gətu yeməgi (Əf.)
| |||||||||||||||||
Mağnıun (b.k.)
|
–
|
peşman. Səm mağmuıı olasan? (Gil.)
| |||||||||||||||||
Malikula (O., D., V., Arv.)
|
–
|
xəyalpərəst. Malikula adama oxşey (O.)
| |||||||||||||||||
Malinəqiyməz (ə.k.)
|
–
|
xəsis. Malinəqıyməz varru oley (B.)
| |||||||||||||||||
Man (b.k.)
|
–
|
ayıb. Man eləmə hər şehi (An.)
| |||||||||||||||||
Manquc (b.k.)
|
–
|
süzgəc. Süti manqucnən süz (Hon.)
| |||||||||||||||||
Məhə (ə.k.)
|
–
|
burğu. Taxdani məheynən deşeylər (Ç.)
| |||||||||||||||||
Mələxəyi (ə.k.)
|
–
|
başdansovdu. İşi mələxəyi eləmə (Şh.)
| |||||||||||||||||
Mıcilənmək (ə.k.)
Mıdıx/dımrıx(ə.k.)
|
–
-
|
ləng tərpənmək. Mıcilənmə tez ol. (Ö.)
oğlan uşağına tənə ilə deyilən söz.
| |||||||||||||||||
Mımıği batmaq (ə.k.)
|
–
|
pərt olmaq. Mımığı batıb dimmey (H.)
| |||||||||||||||||
Mışdi (b.k.)
|
–
|
yumruq. Bi mışdi vursə yıxılər (G.)
| |||||||||||||||||
Mızığ (ə.k.)
|
–
|
qaş-qabaq. Mızığin salleyib (Dağ.)
| |||||||||||||||||
Mişeyrə (b.k.)
|
–
|
ağac növü. Mişeyrə sapi güngül oley (An.)
| |||||||||||||||||
Möhrə
|
–
|
bünövrə, təməl. Evin möhrəsi hələ qalıb (N.)
| |||||||||||||||||
Muroza//mırziyə yatmaq
|
–
|
pusquda durmaq. İt mırziyə yatıb (Av.)
| |||||||||||||||||
Mıxçıığ (ə.k.)
|
–
|
qabar. Əli muçuğ olub (Bür.)
| |||||||||||||||||
Müçə (b.k.)
|
–
|
l. Saplaq, 2. nazik boğaz. Müçon üzülüb. (Q.)
| |||||||||||||||||
Müçür (b.k.)
|
–
|
tumurcııq. Ağajdar müçür vürüb (S.)
| |||||||||||||||||
Mütrüb (ə.k.)
|
-
|
dinsiz (toylarda çalıb-oynayanlara deyilir.)
| |||||||||||||||||
N
| |||||||||||||||||||
Naxuda (b.k.)
|
–
|
nadinc. Naxudanun biridu, getmə ona yoxun. (An.)
| |||||||||||||||||
Nal(b.k.)
|
–
|
səki, döşəməaltı. Sesi ııalun dibinə düşüb (Yf.)
| |||||||||||||||||
Nalça (b.k.)
|
–
|
balış. Bu nalçanun üzi gedib (Ar.)
| |||||||||||||||||
Nəf(ə.k.)
|
–
|
tab. O qədə yeib nəfirı gətirəmmey (An.)
| |||||||||||||||||
Nəftaz (ə.k.)
|
–
|
bəduğur. Yaman nəftaz adamdu (M.)
| |||||||||||||||||
Nənəqıci (ə.k.)
|
–
|
açıq. Sənə nənəqıci verey (Al.)
| |||||||||||||||||
Nıxlamaq (ə.k.)
|
–
|
ağzmacan doldurmaq. Nıxhyibsən ye də! (H.)
| |||||||||||||||||
Nıxdin vurmaq (ə.k.)
|
–
|
son qoymaq. Bu işun nıxdin vur (An.)
| |||||||||||||||||
Nışırıq (ə.k.)
|
–
|
nəsil. Görum nışırıği kəsilsun (Ən.)
| |||||||||||||||||
Nışxord (b.k.)
|
–
|
tör-töküntü (ot). Axurun nışxordin at (Ç.)
| |||||||||||||||||
Nil (ə.k.)
|
–
|
ağac ııövü. Həyətımizdə nil əğçi çoxdu (An.)
| |||||||||||||||||
Nodərəmət (ə.k.)
|
–
|
möcüzəli. Nodərəmətdu, nə deson çıxər (S.)
| |||||||||||||||||
Nüzül
|
–
|
çətin. Bu iş mənçun nüzül oldi (D.)
| |||||||||||||||||
O
| |||||||||||||||||||
Oxsey (O)
|
–
|
bəlkə, görünür (modal söz)
| |||||||||||||||||
Ola (Ab.)
|
–
|
oğlan. Ola, irağa getmə (Ab.)
| |||||||||||||||||
Onçiki (O., D., Od., Alç.)
|
–
|
o ki var. Yıxdi onçiki döydi (O.)
| |||||||||||||||||
Otuxmaq (ə.k.)
|
–
|
təzəcə ot yemək. Quzi day otuxay (Y.)
| |||||||||||||||||
Ö
| |||||||||||||||||||
Ögimək (ə.k.)
|
–
|
qusmaq. Bilmiəm nə yeib ögiyey (Bib.)
| |||||||||||||||||
Ökbə (b.k.)
|
–
|
Ciyər. Bekara bişirmə ökbə yemey (An.)
| |||||||||||||||||
Öləciyəm axi (O)
|
–
|
sözün düzü. Öləciyəm axi, xəbərum yoxdu (O.)
| |||||||||||||||||
Örəmə-törəmə (b.k.)
|
–
|
nəsil. Onun örəmə-törəməsi çoxdu (An.)
| |||||||||||||||||
Örü (b.k.)
|
–
|
xüsusi otlaq. Mali örüyə apariyoğ (Al.)
| |||||||||||||||||
Özdəmək (ə.k.)
|
–
|
çevirmək, yoğurmaq. Xəmiri özdə (Ab.)
| |||||||||||||||||
P
| |||||||||||||||||||
Paxlalamaq (b.k.)
|
–
|
xırdalamaq
| |||||||||||||||||
Panabad//Tanabad (H.K.)
|
–
|
qəpik pul
| |||||||||||||||||
Papey keçmək
|
–
|
əhəmiyyət vermək. Onə papey keçmey, yoxsə yıxər (Hon.)
| |||||||||||||||||
Pas (b.k.)
|
–
|
nöksan, eyib
| |||||||||||||||||
Peşkar (b.k.)
|
–
|
bostan. Ədiş peşkarda şum şumley (K.)
| |||||||||||||||||
Per (ə.k.)
|
–
|
əyri. Baltanı per perreyiblər (An.)
| |||||||||||||||||
Pəl vurmaq (b.k.)
|
–
|
mane olmaq
| |||||||||||||||||
Pələmə (ə.k.)
|
–
|
alaçıq. Yaydə pələmə tikiyög (Yol.)
| |||||||||||||||||
Pəpil (b.k.)
|
–
|
kəkil
| |||||||||||||||||
Pərə gəlmək (ə.k.)
|
–
|
güc gəlmək. Balacadu, amba pərə gəley (Ç.)
| |||||||||||||||||
Pəpələ (ə.k.)
|
–
|
çörək. Pəpələ yeyib yıxıley (B.)
| |||||||||||||||||
Pilə (b.k.)
|
–
|
yumşaq. Çörəyi pilə elə quriməsun(An.)
| |||||||||||||||||
Pilək (b.k.)
|
–
|
düymə. Pecəyun piləyi düşüb (Dağ)
| |||||||||||||||||
Pillələmək (b.k.)
|
–
|
yoldan çıxartmaq
| |||||||||||||||||
Pitə (ə.k.)
|
–
|
corabın burnu. Corabun pitəsin tikey (A.)
| |||||||||||||||||
Pitələmək (ə.k.)
|
–
|
tikmək, yamamaq. Pitələdim partali (Q.)
| |||||||||||||||||
Pitəsin tutmaq (ə.k.)
|
–
|
toxumağa başlamaq (corab)
| |||||||||||||||||
Pörtələmək (b.k.)
|
–
|
bişirmək, qaynatmaq
| |||||||||||||||||
R
| |||||||||||||||||||
Rədd (b.k.)
|
–
|
iz, ləpir
| |||||||||||||||||
Rığə (b.k.)
|
–
|
ədəd, dənə. Torbada bi rığə qət qalıb (N.)
| |||||||||||||||||
Rıxdım (b.k.)
|
–
|
möhkəm, tarım. Cəhrənun girişi rıxdım ipdən oley
| |||||||||||||||||
Riyə (b.k."
|
–
|
Haşiyə, xətt. Şoxum eley, onnən bi riyə yeralma əkey (Al.)
| |||||||||||||||||
S
| |||||||||||||||||||
Sadır (ə.k.)
|
–
|
kirli. Üssi-başi sadır günindədu (O.)
| |||||||||||||||||
Sağal (D., O., Ə., Alç., K., Peş.)
|
–
|
alaquyruq. Bi sağal tülki girib lölə (Q.)
| |||||||||||||||||
Sağır (b.k.)
|
–
|
atasız. Olar uşağlığdan sağır bö:giblər (S.)
| |||||||||||||||||
Salıx vermək (b.k.)
|
–
|
nişan vermək, xəbər vermək. Salıx verdim yerim bilən olmədi (An.)
| |||||||||||||||||
Salxaq (b.k.)
|
–
|
enli, gen. Tayi sadxaq elə düşməsun (Ə.)
| |||||||||||||||||
Saf düşmək (b.k.)
|
–
|
arxayın olmaq. Görənnən so:rə saf düşdım (K.)
| |||||||||||||||||
Saxt (b.k.)
|
–
|
münasibət. Onnən saxtım yoxdu (D.)
| |||||||||||||||||
Sapluca (b.k.)
|
–
|
uzun qulplu qab. Buləğə sapluca qoiblər (Ü.)
| |||||||||||||||||
Setrə (H., O., Ham.)
|
–
|
pencək. Əyninə bi setrə də geymeyib (O.)
| |||||||||||||||||
Sədəf (O., Y., Ham., Bil., V., A.)
|
–
|
düymə. Köynəyün sədəfı düşüb. (Ham.)
| |||||||||||||||||
Səcən (b.k.)
Sərfəsi sakit olmaq (b.k.) -
|
–
|
taya. Yaydə beş səcən odııı yığey (An
yemək,tox olmaq.
| |||||||||||||||||
Sırmma (b.k.)
|
–
|
qalın paltar. Üşieydi sirinma geydi (B.)
| |||||||||||||||||
Sıxım (ə.k.)
|
–
|
ovuc. Elə bi sıxım eləson düzələr (T.)
| |||||||||||||||||
Siyəzü (b.k.)
|
–
|
kisə. Dəgirmana bi siyəzü gətırıb (Ab.)
| |||||||||||||||||
Sirab etmək (b.k.)
|
–
|
dağıtmaq. Buğdəni sirab ele:b həyətnən (Av.)
| |||||||||||||||||
Sirgilə (b.k.)
|
–
|
yemişanm bir növü. Sirgilə qırmızi dey (N.)
| |||||||||||||||||
Soutxamaq (b.k.)
|
–
|
narahat olmaq. Əli yanııb soutxey (Peş.)
| |||||||||||||||||
Suat (b.k.)
|
–
|
mürdəşirxana
| |||||||||||||||||
Sual//Suvol (b.k.)
|
–
|
kirəmid. Olarun evi suvolludu (An.)
| |||||||||||||||||
Suanmaq (b.k.)
|
–
|
möhkəm yapışmaq. Yerə suanıb qopbey (Bil.)
| |||||||||||||||||
//Suyum (b.k.)
|
–
|
zahiri görünüş. Bi suyunnən sənə oxşey
| |||||||||||||||||
Sütdügan (b.k.)
|
–
|
sud verən bitki. Sütdügan yazda dolıı oley (An.)
| |||||||||||||||||
Ş
| |||||||||||||||||||
Şaturi çıxmaq (ə.k.)
|
–
|
çarıq növü. Day bunun şaturi çıxıb (An.)
| |||||||||||||||||
Şalpanağ (b.k.)
|
–
|
səliqəsiz. Yoliynən yeriəmmey, şalpanağun biridu (Osn.)
| |||||||||||||||||
Şanqərəl (ə.k.)
|
–
|
tərif. Şanqərəldən svay bi şey bilmey (O.)
| |||||||||||||||||
Şapatdamaq (b.k.)
|
–
|
işi tez görmək. Qərənəfəsdu bi də:ğədə şapatdey (An.)
| |||||||||||||||||
Şərəfə (b.k.)
|
–
|
məhəccər. Şərəfədəki vedrə doludu (Dağ.)
| |||||||||||||||||
Şəpə (b.k.)
|
–
|
qar yığnağı. Dirsəyi şəpə vurub (An.)
| |||||||||||||||||
Şəpəsi dəymək (O., D.)
|
–
|
zərəri dəymək. Xeyri heç, şəpəsi dəyməsun (O.)
| |||||||||||||||||
Şiv (b.k.)
|
–
|
l. meyvə ağacı, 2. dar yer. l. Şivlər tutub (N.)
| |||||||||||||||||
Şinapa (b.k.)
|
–
|
bahar çiçəyi. Şiııapa bayramqabaği oley (Ham.)
| |||||||||||||||||
Şitxa (b.k.)
|
–
|
yumşaq. Yelpənəy hələ şıtxadu (An.)
| |||||||||||||||||
Şirğə (b.k.)
|
–
|
əski, köhnə. Qani şirğeynən sildi (T.)
| |||||||||||||||||
Şönük (b.k.)
Şütürrəmək (ə.k.)
|
–
-
|
toran. Əliş şönük vuranda evə gəley (Ham.)
farsca şotor-dəvə sözündəndir.Sürətlə qaçmaq.
| |||||||||||||||||
Şülə (ə.k.)
|
–
|
şəlalə. Şülədən qəşəy su axay (Y.)
| |||||||||||||||||
Şitənmək (ə.k.)
|
–
|
özündən çıxmaq.Sözi deysən şitəney (An.)
| |||||||||||||||||
T
| |||||||||||||||||||
Tasatdığ (b.k.)
|
–
|
qurbanlıq. Əgəri oləndə tasatdığ çağardey (Ab.)
| |||||||||||||||||
Tatalamaq (b.k.)
|
–
|
kütə getmək. Xəmir sıvığ olanda tataley (Peş.)
| |||||||||||||||||
Tati (b.k.)
|
–
|
çardaqsız. Dağda kümənun üsdin tati eleylər (N.)
| |||||||||||||||||
Taraş (ə.k.)
|
–
|
iri stəkan. Uşəğə taraşda töhmə (An.)
| |||||||||||||||||
Tanxarmaq (ə.k.)
|
–
|
tapşırmaq. Tanxariəm də xeyri yoxdu (S.)
| |||||||||||||||||
Tavaxıl eləmək (b.k.)
|
–
|
səbr etmək. Təvaxıl elə, görüm nə dey (Ham.)
| |||||||||||||||||
Təhtiləmək (ə.k.)
|
–
|
baş alıb getmək. Oğlan hariə təhtileyib (Hani.)
| |||||||||||||||||
Təti vermək (0.,Y.,D., Ə.)
|
–
|
əmr etmək. Xoşduğinan olmay, təti veray (Y.)
| |||||||||||||||||
Tələfə
|
–
|
qisas. Sənnən geci-tezi tələfə alay (O.)
| |||||||||||||||||
Tələmək (O.)
|
–
|
sırımaq, öyrəşdimıək. Tələməy heyvana aitdu (K.)
| |||||||||||||||||
Tifanadan salmaq (b.k.)
|
–
|
pis hala salmaq. İnəy xəsli tifanadan salub (Ö.)
| |||||||||||||||||
Tımbıra çalmaq (An.)
Tığlanmaq (ə.k.)
|
“tımbıra”/”donbur” musiqi alətinə işarədir.
üst-üstə yığılmaq.
| ||||||||||||||||||
Tunbalamaq (b.k.)
|
–
|
itələmək. Nə tımbaleysən aşdi? (P.)
| |||||||||||||||||
Tınc olmaq (b.k.)
|
–
|
təpilmək, doldurulmaq. Bı bərdon pinnən tınc olub (Arv.)
| |||||||||||||||||
Tınsıxmaq (0.,Ə.,Ü.,Qar)
|
–
|
darıxmaq. Çoxdandu görmey tınsıxıb (Qar.)
| |||||||||||||||||
Til (b.k)
|
–
|
diribaş, dəcəl. Bi qiz yaman tildu (Mis.)
| |||||||||||||||||
Tic (ə.k)
|
–
|
hündür, dik. Boyu çatmay, tic yerdədu (O.)
| |||||||||||||||||
Tiringə (ə.k)
|
–
|
yığnaq, məclis. Dünənnən tiringədu ordə (O.)
| |||||||||||||||||
Torçəkən//toratan (b.k)
|
–
|
hörümçək. Torçəkən evun cüncində çox oley (P.)
| |||||||||||||||||
Tuluğ (b.k)
|
–
|
yetişmiş. Bağində meyvə-tuluği çoxdu (An.)
| |||||||||||||||||
Tuncər (ə.k.)
|
–
|
küt
| |||||||||||||||||
Turşi (b.k)
|
–
|
sup yeməyi. Şama turşi bişirib (Av.)
| |||||||||||||||||
Turşpalan (b.k)
|
–
|
aşsüzən. Pulo:ni turşpalannən süzeylər (S.)
| |||||||||||||||||
U
| |||||||||||||||||||
Ufay (O.)
|
–
|
yuxa parça növü
| |||||||||||||||||
Ust bilmək (b.k.)
|
–
|
ümid olmaq. O, hər şehi mənə ust biley (An.)
| |||||||||||||||||
Ulas (b.k.)
|
–
|
vələs. Ulaşdan balta sapı olıııəz (Zen.)
| |||||||||||||||||
Ulum (ə.k.)
|
–
|
l. uçurum, 2. pay. Burə nə boydə ulumdıı (An.)
| |||||||||||||||||
Umi (O., N., Ə., Qa., Dağ., Ü.)
|
–
|
avam. Umidu, heç nə bilmey (Dağ.)
| |||||||||||||||||
Ur (b.k.)
|
–
|
şiş, qoza. Başində yekə bi ur var. (Çv.)
| |||||||||||||||||
Urub (Ə., Y., O.)
|
–
|
l.çəki vahidi, 2. İtburnıı şirəsi
| |||||||||||||||||
Urfa (b.k.)
|
–
|
xəmir süfrəsi. Urfani kündeyistə sər (An.)
| |||||||||||||||||
Uruğ-turuğ (b.k.)
|
–
|
nəsil. Onun uruğ-turugi çoxdu (Sol.)
| |||||||||||||||||
Ü
| |||||||||||||||||||
Üçənə (b.k.)
|
–
|
alabəzək həşərat. Üçənə qırmızi rəydə oley (An.)
| |||||||||||||||||
Üçmağ (Alç.)
|
–
|
yıxılmaq. Kişi üçlib əzılib (Od.)
| |||||||||||||||||
Ücöürrəmək (ə.k.)
|
–
|
təkrarlamaq. Nə ücöürreysən? (N.)
| |||||||||||||||||
V
| |||||||||||||||||||
Valay (b.k.)
|
–
|
ləngər vurmaq. Tay salxağdu valay vırey (K.)
| |||||||||||||||||
Vaqət (O.)
|
–
|
olacaq (iş)
| |||||||||||||||||
Vayvətün (ə.k.)
|
–
|
vay odur ki. Vayvətün gələ mənə bi söz diyə (O.)
| |||||||||||||||||
Vaz (b.k.)
|
–
|
yaxşı, xalis. Mənçun vazinnən air (An.)
| |||||||||||||||||
Vələdi dönmək (b.k.)
|
–
|
yolundan azmaq. Vələdi dönüb onun (T.)
| |||||||||||||||||
Vən (ə.k.)
|
–
|
göyrüş. Vən dağda çox oley (Zen.)
| |||||||||||||||||
Vər (b.k.)
|
–
|
l.hamar, 2.nişangah, 3.tərəf
| |||||||||||||||||
Vəç (b.k.)
|
–
|
son, nəicə. Sözün vəçinə çat, damş (An.)
| |||||||||||||||||
Vəçə (ə.k.)
|
–
|
budaq. Şivun vəçəsi sınıb (Hon.)
| |||||||||||||||||
Vızimək (ə.k.)
|
–
|
aradan çıxarmaq. Oni görən kimi vızidi (Bür.)
| |||||||||||||||||
Y
| |||||||||||||||||||
Yağal (O.Y.)
|
–
|
qəhvəyi. Bı yağal rəydədıı (O.)
| |||||||||||||||||
Yalanqu (b.k.)
|
–
|
yavaş yanan ocaq. Ocəgi yalanqu elə (H.)
| |||||||||||||||||
Yalxu (b.k.)
|
–
|
tək. Çörəyi yavaıı, yalxu yedim (An.)
| |||||||||||||||||
Yamin çəkmək (ə.k.)
|
–
|
təəssübkeşilik etmək. Qohimidu yamin çəkey (S.)
| |||||||||||||||||
Yançi (ə.k.)
|
–
|
köməkçi, yavər. Bi yançi də götürub özinə (G.)
| |||||||||||||||||
Yasalamaq (b.k.)
|
–
|
gizlətmək. Boyiıı almey, tez yasaley (N.)
| |||||||||||||||||
Yatur (b.k.)
Yazı (ə.k.)
|
–
-
|
var-dövlət. Onun yaxşi yaturi var (Av.)
çöl,bayır
| |||||||||||||||||
Yegən (b.k.)
|
–
|
bacıuşağı. O bizım yegən sailey (K.)
| |||||||||||||||||
Yelpənək (b.k.)
|
–
|
xiyar. Bizmı peşkarda yelpənəy çox oley (P.)
| |||||||||||||||||
Yel (b.k.)
|
–
|
l. üst qadm geyimi, 2. külək
| |||||||||||||||||
Yeralma (b.k.)
|
–
|
kartof. Dağ yeralmasi datdu oley(Al.)
| |||||||||||||||||
Yuxarılığ (ə.k.)
|
–
|
Tavan
| |||||||||||||||||
Yosxun (O.)
|
–
|
kimi, oxşar (qoşma)
| |||||||||||||||||
Yozdağlamaq (ə.k.)
|
–
|
qaçmaq, qərar tutmamaq.”Yazı” sözündəndir. Bi yerdə qalammey, yozdağley (A.)
| |||||||||||||||||
Z
| |||||||||||||||||||
Zabunnuğ (N,Ç,K.,0.,D.,)
|
–
|
pislik, yamanlıq. Zabunnuğ eley özinə oley (Ç.)
| |||||||||||||||||
Zayvağlamaq (b.k.)
|
–
|
sarsaqlamaq. Qala-qala zayvağlay (Y.)
| |||||||||||||||||
Zəgal (b.k.)
|
–
|
qozun yumşaq qabığı. Zəğal əldən getmey (Şıl.)
| |||||||||||||||||
Zərgen (b.k.)
|
–
|
həmişəyaşıl bitki. Zərgenun yarpaği hiçə vax saralmey (Vər.)
| |||||||||||||||||
Ziren (ə.k.)
|
–
|
bəzəkli şirin çörək. Ziren çörəgi datdu oley (Ş.)
| |||||||||||||||||
Zuruğ (ə.k.)
|
–
|
tikanlı bitki. Zuruğ heyvani kökəldey (An.)
| |||||||||||||||||
Züyüldəmək (b.k.)
|
–
|
ağlamaq. Dilə tut uşəği züyüldəməsun (X.)
| |||||||||||||||||
İXTİSAR OLUNMUŞ KƏND ADLARININ SİYAHISI
A.Abasabad
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ab.Abdinli
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Al. Alar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alç. Alçabulaq
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An.Anzov
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ar. Arus
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Arv. Arvana
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Av.Avun
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B.Bərcan
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bil. Bilnə
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boz. Bozayran
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bür. Bürzünbül
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
C.Cerimbel
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ç. Çayüzü
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çb. Çanaxbulaq
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dağ. Dağüzü
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
D. Daşkənd
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ən. Əngəvül
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Əf. Əfçədulan
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ə. Əsədabad
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
G. Gavran
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gil. Gilar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Güg. Gügəvar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ham. Hamarkənd
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hon. Honuba
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
H. Horavar
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
X. Xanbulaq
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
K. Kürəkçi
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Q. Qabaqdibi
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qar. Qaraqaya
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
M. Miskireyn
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N. Nisəkələ
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder